UPS nedir?
UPS — elektrik yükünün ( elektrik ile çalışan tüm cihazlar ) bağlı bulunduğu şebekede meydana gelen veya gelebilecek olası gerilim dalgalanmaları ( çöküntüler, yükselmeler, ani değişikler ),
harmonikler, kısa veya uzun süreli kesintiler v.b. durumlarda yükü bu değişimlerden koruyan ve yükün sağlıklı ve kesintisiz çalışmasını sağlayan elektronik cihazlardır.
İngilizce ve Türkçe olarak aşağıdaki şekillerde anılır.
UPS : Uninterruptible Power Supply
KGK : Kesintisiz Güç Kaynağı
UPS modelleri nelerdir?
UPS-ler yapıları itibariyle; Statik UPS ve Dinamik UPS olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Statik UPS’ler de çalışma şekillerine göre;
OnLine UPS,
Line Interactive UPS,
Off Line UPS
olmak üzere üçe ayrılırlar.
UPS niçin kullanılır?
UPS elektrik ile çalışan hassas cihazlarımızın kesintisiz ve sağlıklı çalışmasını sağlamak için kullanılır.
En doğru seçim, maliyeti yüksek olmasına rağmen OnLine UPS kullanmaktır.
Ancak; düşük maliyet ile çözüm düşünüldüğünde, elektriksel risk olasılığı küçük olan yerlerde
( 1 veya 2 PC bağlanacak ofis ortamları, ev içi kullanımlarda, hassas olmayan elektriksel cihazların beslenmesinde vs.) Line Interactive UPS modelleri de tercih edilebilir…
Dinamik UPS nedir?
Dinamik UPS’ler adından da anlaşılacağı gibi herhangi bir arıza durumunda yükü hareketli parçalarla besleyen UPS sistemleridir.
Ancak uygulamalarda oldukça farklılık gösterirler. Dinamik UPS’ler genelde yüksek güç uygulamalarında kullanılırlar ve bir alternatör grubu ile birlikte çalışırlar.
Özelikle, kinetik enerji depolama teknikleri açısından kendi aralarında farklılıklar gösteren Dinamik UPS’ler, son dönemde yarıiletken teknolojisindeki gelişmelerin etkisiyle, kısmen statik uygulamaları da içermeye başlamışlardır.
Bazı üreticiler, bu alanda da birbirlerinden farklı karma uygulama yöntemleri geliştirmişlerdir.
Örneğin enerji depolama işlemi bir akü grubu aracılığıyla statik olarak sağlanırken, yüke aktarma işleminin dinamik bir alternatörle gerçekleştirildiği uygulamalar mevcuttur.
Yine farklı bir yöntem olarak; enerji depolama işleminin bir volan üzerinde dinamik olarak gerçekleştirildiği, ancak girişte ve çıkışta statik doğrultucu-evirici devrelerin kullanıldığı sistemler de,
bu tür karma uygulamalara örnek gösterilebilir.
OnLine UPS nedir?
UPS’ler temel olarak 3 çeşide ayrılırlar. Bunlar;
1-) Eviricinin sürekli devrede olduğu beklemesiz olarak çalışan OnLine UPS’ler,
2-) Şebeke etkileşimli olarak çalışan Line Interactive UPS’lerdir,
3-) Eviricinin sadece şebeke arızası durumunda yükü beslediği, beklemeli olarak çalışan Off Line UPS (Stand-By UPS)’ler,
OnLine UPS’lerde şebekede enerji olsun ya da olmasın yük sürekli olarak evirici üzerinden beslenir.
Şebekede enerji olduğu sürece hem aküler şarj edilir, hem de şebeke ile aynı frekansta çalışan evirici yardımıyla yük beslenir.
Şebekede kesinti olması durumunda aküden aldığı enerjiyi yüke aktarır. Yükün bu biçimde beslenmesi sırasında şebekeden veya aküden besleniyor olması UPS çıkış gerilim kalitesi ve sürekliliğini değiştirmemektedir.
Son teknoloji ürünler hep OnLine UPS mantığı ile üretilmektedir.
Online UPS sistemleri, motor-jeneratör uygulamaları gibi dengesiz frekansın sorun olduğu alanlarda da kullanılabilir.
Ayrıca aşırı yüklenme, aşırı ısı, kısa devre gibi UPS üzerinde oluşan herhangi bir arıza durumunda yük Statik Anahtarlar üzerinden kesintisiz olarak şebekeye aktarılır.
En iyi çıkış OnLine UPS sistemlerinde elde edilir. Çünkü şebeke arıza durumu hariç daima AC/DC/AC dönüşümü ile yüke enerji sağlar. Çıkış bu yüzden Off Line ve Line Interactive UPS sistemlerinden daha iyidir.
